Problem winy. O politycznej odpowiedzialności Niemiec

Kolejny tom w serii Myśl o Kulturze to napisany wkrótce po ujawnieniu nazistowskich zbrodni esej Karla Jaspersa Problem winy.
Jaspers pierwszy rozważa w nim kwestie odpowiedzialności zbiorowej, winy, przebaczenia i oczyszczenia.

?Problem winy jest więc tekstem programowym, który wychodzi od diagnozy niemieckiej winy, by uczynić ją dostępną rozumowaniu i w ten sposób przygotować czytelników do wykonania zadania metamorfozy indywidualnie, lecz na podstawie zasobu, jaki stanowi tożsamość zbiorowa.

Rozum nakazuje przyjąć to zadanie, jakkolwiek byłoby trudne i bolesne, inaczej bowiem zguba stanie się nieuchronna. Rzecz jednak w tym, że rozum staje w tym wypadku do walki z potężnymi siłami, których zadaniem jest chronić winnych przed cierpieniem wywołanym świadomością własnej zawinionej bezrozumności.?